Risicomanagement is een brede toepassing, die zich zowel uitstrekt over het professionele, als over het persoonlijke vlak. Er bestaat niet iets als het risicomanagement. Het is geen zuivere theorie die je makkelijk kunt volgen. Wel is het mogelijk om meer over risicomanagement te leren en het toe te passen in je dagelijkse leven. Gaandeweg leer je wel wat voor jou werkt en wat niet. In dit artikel kom je er alles over te weten. Ik raad je zeker aan om tot het einde te lezen, want daar vind je ook een stappenplan voor risicomanagement terug.
Wat is Risicomanagement?
Risicomanagement is het managen van een risicoprofiel. Zoals ik al zei is risicomanagement een vrij breed begrip. Sommigen denken dat het risicomanagement enkel en alleen nuttig is voor managers binnen bedrijven. In die zin kan de term wel wat misleidend zijn. Risicomanagement is namelijk ook nuttig binnen de privésfeer. In zeker zin doet iedereen aan risicomanagement, zelfs onbewust. Alleen is het daarom niet altijd even geoptimaliseerd.
In je leven komen er heel wat risico’s voorbij. Dit kan gaan om fysieke risico’s, maar evengoed kunnen de risico’s een andere aard hebben. Binnen het bedrijfsleven zijn financiële risico’s zowat de bekendste. Elke keer een bedrijf wil gaan investeren, krijgen ze te maken met een zeker risico. Banken die leningen geven doen zelfs eigenlijk niets anders dan het risico managen. Gaan ze effectief hun geld nog terugzien, of is het risico te groot?
Risicomanagement draait dus niet om het vermijden van risico’s, maar wel om ze te beheersen. Een risico is een dreiging die je niet altijd kunt vermijden. Wel kan je proberen om het risico te minimaliseren. Ook zijn er sommige mensen die er bewust voor kiezen om het risico niet te minimaliseren. Bij een investering bijvoorbeeld is het meestal zo dat de potentiële return hoger is, naargelang het risico hoger is. In de bedrijfswereld heeft men hier zelfs een toepasselijke term voor: de risicopremie.
Concreet gesteld, draait risicomanagement dus om het aanpassen van het risico aan jouw risicoprofiel. Neem jij graag wat meer risico’s? Dan zal je er ook meer kunnen toelaten. Ben je heel risico avers? In dat geval zal je de dreigingen zoveel mogelijk proberen te vermijden.
Risicomanagement voorbeeld
Om een goed voorbeeld te geven van risicomanagement, zal ik een situatie gebruiken die ik ooit heb meegemaakt. Omwille van anonimiteit zal ik de betrokken persoon hier Pim noemen.
Pim is een alleenstaande man van 47 jaar. Na zijn scheiding was hij ingetrokken in een huurappartement, maar nu moet hij daar weg. Daarom heeft hij besloten om een huis te kopen. Hij heeft twee mogelijkheden: ofwel koopt hij zijn droomhuis, maar daarvoor zal hij een lening moeten nemen, waarbij hij 1000 euro in de maand moet afbetalen. De tweede mogelijkheid is een klein rijhuisje, dat voor een aantrekkelijke prijs te koop staat. Voor dat rijhuisje zou Pim zo’n 650 euro in de maand moeten afbetalen.
Gezien het feit dat Pim netto zo’n 1800 euro in de maand verdient, valt het huis van 1000 euro in de maand eigenlijk net buiten budget. Op zich is het geen probleem, maar mocht er dan een onvoorziene gebeurtenis zijn, dan zou hij wel in de problemen komen. Aangezien Pim vrij risicoavers is, kiest hij dus om voor het goedkopere huis te gaan. Hij weet dat hij eerst nog wat meer kan sparen en vervolgens misschien het andere kan kopen
Waarom Risicomanagement?
Risicomanagement is niet zomaar een theoretische toepassing. Mensen doen aan risico management om ervoor te zorgen dat ze later minder makkelijk in de problemen kunnen komen. Ook voor managers in het bedrijfsleven is risicomanagement erg belangrijk. Wanneer ze te overmoedig worden en te weinig rekening houden met potentiële gevaren, dan zou het bedrijf vroeg of laat failliet kunnen gaan.
Risicomanagement doe je ook omwille van je eigen gerustheid. Iemand die bewust de risico’s gaat managen, weet hoe hij ervoor staat. Je wil niet weten hoeveel mensen in continue stress leven, enkel en alleen omdat ze risico’s hebben genomen zonder nadenken. Stel dat je bijvoorbeeld al je geld in de aandelenmarkt hebt gestoken en er komt een crash, dan ben je veel geld kwijt. Op het moment dat alles begint te dalen krijg je enorme stress en gaat slapen veel moeilijker. Door aan risicomanagement te doen zorg je voor een betere nachtrust en vooral ook minder stress.
Wat voor Risicomanagement modellen zijn er?
Dit zijn de meest gekende risicomodellen:
Model 1: COSO model voor je bedrijf
Volgens het COSO model bestaan er vier types doelstellingen: uit operaties, op strategisch vlak, op vlak van informatie en die die voortkomen uit regelgeving. COSO stelt deze doelen voor op 1 vlak van de kubus. Een tweede vlak wordt gebruikt om de niveaus binnen de organisatie uiteen te zetten. Tot slot is er nog een derde vlak, waar men de risicomanagement stappen heeft in opgenomen. Het model helpt je om relaties te identificeren tussen de risico’s en de interne beheersing ervan.
Model 2: ISO 31000
Een tweede model dat vaak gebruikt wordt, is het ISO framework. ISO staat bekend om allerlei internationale normen. Net zoals ze normen hebben voor bijvoorbeeld de veiligheid op een afdeling, hebben ze ook normen voor de beheersing van verschillende risico’s.
Stappenplan voor Risicomanagement
Op de modellen gaan we niet te diep ingaan, aangezien er ook enkele eenvoudige stappen zijn om aan risicomanagement te doen. Het voordeel van deze stappen, is dat je ze makkelijk kunt gebruiken als leidraad voor je leven. Probeer bij elke stap even na te denken over wat dit betekent in jouw leven. Op die manier ben je jezelf bewuster van de risico’s en kan je er beter mee leren omgaan.
#1 Bepaal de richting
In een eerste stap, moet je bepalen waar je naartoe wilt. Of het nu over jezelf gaat, of over een bedrijf waar je manager bent, iedereen heeft doelen. Stel jezelf de vraag waar je wilt staan binnen vijf jaar. Op die manier weet je welke richting je uit moet. Nadat je weet welke richting je uit moet, kan je de stappen beginnen uitzetten om daar te geraken. Hoe ga je van de situatie waar je nu in zit, naar de situatie waar je naartoe wilt? Ik raad trouwens aan om deze stappen altijd op te schrijven, zodat je hier altijd op terug kunt vallen.
#2 Identificeer de risico’s
Een pad naar succes bestaat niet enkel uit makkelijke opgaven. Je zult bepaalde hindernissen moeten trachten te overwinnen. De kans is onbestaande dat je onderweg geen beslissingen zult moeten nemen die risico’s inhouden. Om aan goed risicomanagement te doen, moet je deze dreigingen eerst zien te identificeren. Denk voor elke stap die je gaat zetten bewust na over wat de toekomstige gevolgen daarvan gaan zijn. Uiteraard heeft het nog geen zin om dit voor de komende vijf jaar te plannen, maar begin bij het begin. Welke risico’s zie je nu al aankomen?
#3 Tracht de risico’s te beheersen
Risico’s identificeren zonder er iets mee te doen, daar heb je bitter weinig aan. Van zodra je weet wat de potentiële risico’s zijn, kan je bepalen hoe je daar mee om wilt gaan. Het belangrijkste daarbij is dat je trouw blijft aan je eigen risicoprofiel. Ben jij iemand die van nature uit vrij risico avers is, dan moet je ook niet plots beginnen met veel risico’s te nemen. Probeer die dan net zoveel mogelijk te beperken.
#4 Risico’s tracken en opvolgen
Heel veel mensen denken dat het risicomanagement voorbij is op het moment dat een beslissing definitief is. Helaas is dat helemaal niet het geval. Bestaande risico’s die in de eerste plaats vrij onschuldig waren, kunnen geëvolueerd zijn tot een groter risico. Stel dat je vroeger een noodpotje had aangelegd voor eventueel slechte maanden, maar dat dat ondertussen is opgebruikt, dan worden bestaande risico’s plots groter.
Dankzij projectmanagement software kan je risico’s beter opvolgen en ze herbekijken. Zeker binnen een bedrijf is projectmanagement software programma’s zoals bijvoorbeeld van Monday, Exact, Teamleader enzovoorts, een van de belangrijkste zaken wanneer het gaat om het tracken van risico’s. Eigenlijk zou je continu op de hoogte moeten zijn van hoe je bedrijf ervoor staat. Enkel zo kan je nieuwe beslissingen nemen op een goede manier.
Conclusie
Risico’s zullen er altijd en overal zijn. Probeer zoveel mogelijk je risicomanagement op punt te stellen, zodat de kans kleiner is dat je later in de problemen terechtkomt. Daarbij kan je een van de risicobeheersing modellen gebruiken, of je volgt het eenvoudige stappenplan. Op die manier bereid je je meteen voor op een toekomst met minder zorgen.
