Heb je enig idee hoe jij vroeger hebt leren fietsen? Door het continu te proberen, door te vallen en door weer op te staan. Dit proces is niet alleen typerend voor het leren fietsen, maar ook in het bedrijfsleven. Als je een goede ondernemer wilt zijn, is het bijvoorbeeld van belang dat je jouw medewerkers de mogelijkheid geeft om zich te ontplooien. Hoe je dat doet? Dat doe je in de basis door een lerende organisatie op te bouwen.
Wat een lerende organisatie precies is? Wat het belang van een lerende organisatie is? En hoe je zelf een lerende organisatie kunt verkrijgen? Op al die vragen ga je in dit artikel een passend antwoord vinden. Antwoorden waarmee je direct uit de voeten kunt, zodat je direct een lerende organisatie kunt creëren. De ervaring leert in ieder geval dat lerende organisaties de meest succesvolle organisaties zijn.
Wat is een lerende organisatie?
Een lerende organisatie is een organisatie waarin persoonlijke groei, zelfontplooiing en ontwikkeling centraal staan. Eigenlijk kunnen we stellen dat een dergelijke organisatie haar pijlen volledig op haar medewerkers richt. De medewerkers moeten alle mogelijkheden, ruimte en vrijheid krijgen om zich te ontplooien.
Een belangrijk kenmerk van een lerende organisatie is de aanpasbaarheid. Een goede lerende organisatie is niet te beroerd om zichzelf opnieuw uit te vinden. Wat we hiermee bedoelen? Nou, dat medewerkers door bijvoorbeeld een nieuwe scholing opeens nieuwe inzichten kunnen krijgen. Mogelijk is het, in het belang van jouw onderneming, zaak om die inzichten door te voeren.
Een bijbehorend kenmerk is dan ook dat het management géén leidende functie heeft. Nee, binnen een lerende organisatie heeft het management vooral een ondersteunende en sturende taak. Het management moet er zorg voor dragen dat de werknemers zich kunnen ontplooien. Vervolgens is het zaak aan het management om volledig op de medewerkers te kunnen vertrouwen.
Kan elk bedrijf een lerende organisatie worden?
Is het nou zo dat elk bedrijf zich tot een lerende organisatie kan ontwikkelen? Ja, dat is in principe wel mogelijk. De ervaring leert echter wel dat hier forse veranderingen voor nodig zijn. We kunnen dan ook het volgende stellen: lang niet alle bedrijven kunnen op dit moment een lerende organisatie worden.
Als je een lerende organisatie wilt zijn, moet je bijvoorbeeld alle vrijheid aan jouw werknemers geven. Je moet hen daarbij ook vooral de mogelijkheid geven om trainingen, cursussen en opleidingen te volgen. Je kunt hier zelf een opleidingsinstituut voor starten, maar je kunt ook met specialisten samen gaan werken. In de basis gaat het er niet om hoe je het doet, maar vooral dat je jouw werknemers deze mogelijkheid aanbiedt.
Verder moet je dus ook de managementlaag binnen een onderneming hier op aan gaan passen. Het management moet geen leidende rol spelen, maar juist een ondersteunende rol. Door de ondersteunende rol voelen de werknemers zich gesterkt om zich zoveel mogelijk te ontplooien. Daar hebben jouw werknemers én jouw onderneming uiteindelijk het meeste baat bij.
Tot slot moet je zelf ook voor deze verandering openstaan. Je moet voor jezelf bepalen dat dit de juiste richting is voor jouw organisatie. Nadat je dat bepaald hebt, moet je jouw eigen taken ook aan gaan passen. Je moet namelijk niet meer gaan leiden, maar je moet faciliteren. Je moet min of meer de macht weggeven; de ervaring leert dat dit niet altijd even makkelijk is. In het belang van jouw organisatie is het soms echter wel noodzakelijk om dit te doen.
Hoe je van jouw organisatie een lerende organisatie kunt maken? Aan het einde van dit artikel vind je daar een uitgebreid stappenplan voor. Een stappenplan waarmee je op de juiste manier een lerende organisatie kunt creëren.
Waarom is een lerende organisatie belangrijk?
Spreekt het principe van een lerende organisatie jou wel aan? Dat is goed te begrijpen. Wij zijn met name in de laatste jaren dat meer en meer bedrijven voor een omschakeling kiezen. Meer en meer bedrijven kiezen ervoor om zoveel mogelijk een lerende organisatie te worden.
Is daar een bepaalde reden voor? Nou, er zijn eigenlijk meerdere redenen voor. Als we puur naar de voordelen van een lerende organisatie kijken, worden we eigenlijk direct enthousiast. Het is namelijk een op zichzelf staand feit dat een zelflerende organisatie écht veel voordelen met zich mee brengt.
Allereerst kun je op deze manier de best mogelijke resultaten gaan behalen. Jij bent op dit moment verantwoordelijk voor de resultaten, maar jij kunt zelf niet super veel invloed hierop uitoefenen. Wie wel directe invloed op het werk van jouw onderneming uit kunnen voeren? Juist; dat zijn jouw werknemers. Door de macht bij jouw werknemers te leggen, is het dan ook mogelijk om op korte termijn flink te groeien.
Eigenlijk weten jouw werknemers alle fijne kneepjes van het vak. Door hen veel macht en vrijheid te geven, kun je hun creativiteit alleen maar stimuleren. Tevens weet je op deze manier ook hun kwaliteiten te verbeteren. Ga maar eens na wat er gaat gebeuren als jouw werknemers voortdurend opleidingen gaan volgen. Ze kunnen mogelijk minder werk voor jouw klanten uitvoeren, maar ze leren wel een hoop. Dit is zeker in hun eigen belang, maar is ook in het belang van jouw onderneming.
Daarnaast is een lerende organisatie ook super interessant voor de beste werknemers. De beste werknemers, die écht uitblinken, willen namelijk zelf vrijheid en ruimte ervaren. Binnen een lerende organisatie ervaren zij die ruimte en vrijheid, terwijl zij ook nog verder en verder aan hun skills kunnen werken. Door jouw onderneming naar een lerende organisatie om te toveren, is de kans dus ook groot dat jij de juiste werknemers aan gaat trekken. De werknemers die mogelijk in een eerder stadium nog voor jouw concurrenten kozen.
Tevens worden binnen een lerende organisatie voortdurend veranderingen doorgevoerd. Juist dankzij deze veranderingen kun je een (flinke) voorsprong op jouw concurrentie innemen. Je kunt je met jouw onderneming namelijk beter aanpassen, je kunt beter op nieuwe ontwikkelingen inspelen en je kunt jouw concurrentie verslaan. In principe ben je hier al mee bezig als je de eerste stappen naar een lerende organisatie gaat zetten.
Met een lerende organisatie weet je ook nog meer betrokkenheid te creëren. Je legt eigenlijk meer verantwoordelijkheid bij de werknemers; zij worden hierdoor alleen maar meer gemotiveerd. Dit zie je niet alleen aan hun persoonlijke inzet terug, maar ook aan de manier waarop ze samenwerken. Een belangrijk kenmerk van een lerende organisatie is namelijk dat het samenwerken hoog in het vaandel moet staan. Als alle neuzen dezelfde richting op staan, kun je binnen jouw onderneming van een sublieme samenwerking genieten!
Hoe krijg je een lerende organisatie?
Spreken de hierboven genoemde voordelen jou wel aan? Heb je daarom zelf ook interesse om jouw onderneming om te toveren tot een lerende organisatie? Dan is het goed om te weten dat je alle touwtjes op dit moment nog in jouw handen hebt. Als je deze omschakeling wilt maken, is het zaak om de handjes uit handen te geven.
Hoe je dat op een succesvolle manier kunt doen? Daarvoor raden wij je onderstaand stappenplan aan. Met behulp van dit stappenplan kun je op een prima manier een lerende organisatie krijgen. Een organisatie waarin/waarmee je direct van de hierboven genoemde voordelen kunt profiteren!
Stap 1: stel de doelen op
Allereerst is het zaak om bepaalde doelen op te stellen. Wat wil je met jouw onderneming binnen 1 jaar bereiken? Waar wil je met jouw onderneming over 3 jaar staan? En waar wil je met jouw onderneming over 5 jaar staan? Dit zijn stuk voor stuk belangrijke vragen waar je voor jezelf goed over na moet denken.
Stap 2: maak een planning
Heb je de doelen vastgesteld? Dan weet je ook welke richting je op wilt gaan met jouw onderneming. Het is nu zaak om een planning op te stellen; gebruik daar de beste planning software voor. Met behulp van deze software kun je niet alleen een perfecte planning maken, maar je kunt de vorderingen ook nog prima in de gaten houden. Daarvoor kun je overigens ook de beste projectmanagement software voor gebruiken; met die software kun je elk (intern) project afzonderlijk monitoren. Bekende softwarepakket zijn die van Monday.com, Teamleader of Exact.
Stap 3: ga in gesprek met jouw werknemers
Heb je ook de planning opgesteld? Dan is het zaak om de belangrijkste partij bij dit traject te betrekken: jouw werknemers. Het advies is om in gesprek met jouw werknemers te gaan en meer verantwoordelijkheid bij hen te leggen. Leg deze verantwoordelijkheid niet zomaar bij hun neer, maar vertel ook waarom je dit doet.
Stap 4: pas de 5 leerdisciplines toe
Vervolgens is het zaak om intern de 5 leerdisciplines toe te gaan passen. Voor het overzicht hebben wij deze disciplines, conform het model van Senge, op een rijtje gezet:
- Persoonlijk meesterschap: alle medewerkers binnen jouw organisatie moeten zelfreflectie krijgen, moeten verantwoordelijkheid durven te nemen en moeten ook nog kritisch zijn. Binnen elke lerende organisatie speelt het persoonlijke meesterschap een cruciale rol. Eigenlijk valt of staat alles hiermee.
- Mentale modellen: tevens is het zaak dat iedereen kritisch gaat kijken naar alle interne processen. Een kenmerk van een lerende organisatie is namelijk dat er aan processen gesleuteld wordt en dat veranderingen doorgevoerd worden. Dit is alleen mogelijk als er vanuit verschillende perspectieven op de juiste manier naar de processen en werkelijkheid gekeken wordt.
- Gemeenschappelijke visie: binnen een lerende organisatie is ook een gemeenschappelijke visie cruciaal. Je moet dan ook zorgdragen voor een duidelijke visie waar alle medewerkers zich in (kunnen) vinden. Vervolgens is het aan de werknemers om deze visie volledig in te vullen. Ook hiermee leg je dus weer veel verantwoordelijkheid (en vrijheid) bij de werknemers.
- Team Leren: samenwerken in een lerende organisatie is cruciaal. Het gaat hierbij niet alleen om het werken, maar ook om het leren. Binnen een lerende organisatie is het zaak dat teams met elkaar nieuwe dingen gaan leren. Het gaat hierbij niet altijd om ontwikkeling op individueel gebied, maar vooral om ontwikkeling op teamgebied.
- Systeemdenken: alle werknemers moeten ook beseffen dat een organisatie bestaat uit allerlei verschillende onderdelen. Voor het bedrijf is het van belang dat deze onderdelen goed met elkaar samenwerken en dat de onderlinge relaties verbeterd worden. Dit is alleen mogelijk als alle werknemers in staat zijn om systeem te denken.
Eigenlijk komt met de vijfde discipline alles bij elkaar. Pas deze vijf disciplines in ieder geval in jouw organisatie toe; pas dan heb je daadwerkelijk een lerende organisatie.
Stap 5: laat jouw werknemers zichzelf ontplooien
Ondertussen is het ook nog zaak dat je jouw werknemers laat ontplooien. Dit kun je in teamverband doen, maar je kunt ook kiezen voor ontwikkeling op persoonlijk gebied. Als werkgever moet jij hier een cruciale rol in gaan vertolken. Jij moet jouw werknemers namelijk de mogelijkheid geven om zichzelf daadwerkelijk te ontwikkelen. Enkele mogelijkheden hiervoor vind je in onderstaand overzicht:
- Geef trainingen: met specialistische trainingen kun je nieuwe vaardigheden aanleren.
- Workshops: dankzij workshops kun je de vaardigheden direct in de praktijk toe laten passen door jouw werknemers.
- E-learning: het internet biedt tegenwoordig ongekend veel mogelijkheden. Ga daarom met e-learning aan de slag. Bekend e-learning platform is bijvoorbeeld; udemy.com.
- Geef toegang tot boeken e.d.: ook is het aan te raden om jouw werknemers toegang te geven tot specialistische boeken. Dit kunnen overigens ook belangrijke (internet) artikelen zijn.
- Webinars en video’s: tot slot kun je ook met andere digitale leermogelijkheden aan de slag, zoals webinars en video’s.
Het mag duidelijk zijn: de mogelijkheden zijn eindeloos. Door jouw werknemers deze ontwikkelingsmogelijkheden te bieden, ben je echt een lerende organisatie. Veel succes met dit stappenplan!